Վերջերս այլևայլ քաղաքական ու սոցիալական բազում կարծիքների, կողմ և դեմ բախումներից զատ գրեթե աննկատ բայց ահագնացող աղետի է վերածվում բազմաթիվ անհատների և հասարակական շրջանակների գաղափարական շարժումը, ազգային՝ հայ Առաքելական եկեղեցու դեմ:
Ես օգտագործում եմ շարժում բառը՝ ցանկանալով մեղմել տեղի ունեցողը, այնինչ այն իրական պայքար է, եկեղեցին որպես կառույց ու հավատք, ազգային կրոն վերացնելու ուղղությամբ: Իհարկե պետք է նշեմ, որ դա նոր երևույթ չէ այլ հին է սկսված դեռևս 8 դարի սկզբից: Բայց Հիմա այն վերածվում է Աղետի և հարց է առաջանում, ի՞նչն է այս աղետի պատճառը և ինչու՞ է այն իրագործվում Հատկապես հայի ձեռքով:
Բանն այն է, որ կրոնի առաջացման և նրա հետագա ձևավորման մեջ կա անալոգիա:
Բոլոր համաշխարհային կրոնները սկսած 3-րդ հազարամյակից` շումերներից մինչև մեր օրերը` բահայիզմ, ստեղծվում են համամարդկային սկզբունքների և Աստծո նկատմամբ համամարդկային պաշտամունքի հիմնադրույթներով:
Բայց հետո բոլոր կրոններն անխտիր, իրենց ձևավորումից կարճ ժամանակ անց սկսում են ընդունել այն ազգերի ազգային կերպարը որոնց վրա իրենց իշխանությունը ձևավորման սկզբից տարածել են:
Ազգային կերպարը խիստ ընդգծուն է դառնում հատկապես գիր ու գրականություն ունեցող հին ժողովուրդների մոտ: Ձևավորվում է ազգային եկեղեցի, որը ինչքան էլ տարօրինակ թվա, սկսում է համառ ու անզիջում պայքար մղել իրեն ծնած համաշխարհային կրոնի դեմ: Որովհետև համաշխարհային կրոնը և համաշխարհային եկեղեցին գլոբալ է, նա ազգային ոչինչ չի ճանաչում: Իսկ ազգային եկեղեցին ձուլվել դրանում չի ցանկանում, քանզի իր ծոցում է պահպանում ամենայն ինքնուրույնը ինչ ծնել է իր ազգը:
Պայքարի հիմնական զենքն ազգային մշակույթի զարգացումն ու ձևավորումն է՝ ճարտարապետություն, գրականություն, կիրառական արվեստ, երգ, պար և այլն:
ՈՒշադրություն դարձրեք, որ բոլոր հեղափոխությունները գլոբալիզմ են կամ` ուղղված մեկ ազգի թուլացմանը։ Եվ անալոգիա է, որ բոլոր հեղափոխությունները հաղթանակից անմիջապես հետո ինչպիսին էլ լինի նրանց գաղափարախոսությունը, առաջին հարվածն ուղղում են տվյալ երկրի ազգային եկեղեցու դեմ:
Երկիրը կործանելու և դիմացի մի քանի հարյուրամյակը դիմազուրկ ու անկայուն դարձնելու հիմնական հաղթանակը ազգային մշակույթի ոչնչացումն է:
Իսկ ազգային եկեղեցին, կարծում եմ, բոլորն են համաձայն, դարերի ընթացքում տվյալ ազգի, գիտության, մշակույթի, ազգային կրթության, պետականության կրողն ու բազմապատկողն է:
Հիմա ամենահետաքրքիրը, ինչու՞ է հարվածը հասցվում ազգաին եկեղեցուն նույն ազգի ներկայացուցիչբերի ձեռքով: Որովհետև եթե դա լինում է օտար՝ դրսի ուժերի ձեռքով, ապա առաջանում է պարադոքս` դրան ընդդիմանում են բոլորը` տվյալ ազգի հավատացողն ու անհավատը:
Իսկ եթե դա լինում է նույն ազգի ներկայացուցիչների ձեռքերով, ապա դարձկալ պարադոքս է՝ առաջանում է ո՛չ թե դիմակայություն, այլ բանավեճ ու կասկած:
Թշնամու նպատակն էլ հենց դա է, ներսում առաջացնել կասկած ու բանավեճ: Օրինակ, եթե մեր ազգի թշնամին քրիստոնեությունն ու հայ եկեղեցին է ապա էլ ինչների՞ս է պետք Դադիվանքի համար պայքարել կամ «նահատակվել» կարող ենք հանգիտ զիջել, չնայած, որ այն Արցախի այժմեան սահմանից ընդհամենը 2 կմ էր հեռու:
Արմեն ԵՐԱՆՈՍՅԱՆ